Özlem SARSIN
2023 yılında 26,2 milyar dolarlık gıda ihracatının yüzde 48’ini hububat bakliyat yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü gerçekleştirdi. Sektörün ülke gıda ihracatında lider konumda olduğunu söyleyen Ege Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Muhammet Öztürk, 2023 yılı sonu itibariyle Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği olarak 1 milyar 68 milyon dolar ihracat gerçekleştirdiklerini söyledi.
Öztürk, 2022 yılında 1 milyar dolar olan ihracatı yüzde 7 artırdıklarını, 2024 yılında 1,2 milyar dolar hedeflediklerini vurguladı. TÜİK verilerine göre 2023 yılında tahıl rekoltesinin bir önceki yıla göre yüzde 9,1 oranında artarak yaklaşık 42,2 milyon ton olarak gerçekleştiğini de belirten Öztürk, “Buğday üretimi bir önceki yıla göre yüzde 11,4 oranında artarak 22 milyon ton, arpa üretimi yüzde 8,2 oranında artarak 9,2 milyon ton, mısır üretimi yüzde 6 artarak 9 milyon ton oldu.
Şeker pancarı üretimi bir önceki yıla göre yüzde 22,1 oranında artarak 23,5 milyon ton olarak gerçekleşti. Öte yandan yağlı tohumlardan ayçiçeği tohumu üretimi 2023 yılında yüzde 13,8 azalarak yaklaşık 2,2 milyon ton oldu. 2023 yılında kuru baklagiller grubunda 1,3 milyon ton üretim yapılarak 2022 yılındaki seviye korundu” dedi.
“Hindistan’a haşhaş ihraç edemiyoruz”
Yıllık 100 milyon dolarlık ihracat hacmi bulunan Hindistan’a haşhaş tohumu ihracatında sıkıntılar yaşandığına işaret eden Öztürk, “Yürürlükteki mutabakat zaptı çerçevesinde Hindistan’ın Türkiye’den ithaline izin verdiği beyaz haşhaş tohumu kotasının, mutabakat zaptında da belirtildiği şekilde açıklamaması ve Hindistan’a haşhaş tohumu ihracatı gerçekleştirilememesi sektör ihracatımızı geriletmiştir. Öte yandan, dünya genelinde artan enerji maliyetleri, ülkemizdeki son dönemde hızlı artış gösteren iş gücü maliyetleri ve iklim değişiklikleri sektörümüz üretimini ve ihracatını etkilemektedir.
2022 yılında, 2023 yıl sonu hedefimizi 1,2 milyar dolar belirlemiştik. Ancak bölgemizin önemli ihraç ürünlerinden haşhaş tohumu ihracatının, en önemli pazarımız olan Hindistan makamlarınca kota verilmemesi nedeniyle 2023 yılında gerçekleştirilememiş olması ve ülkemizde yaşanan deprem felaketleri nedeniyle sektörümüzün uğradığı kayıplar nedeniyle öngördüğümüz artışı sağlamamız mümkün olmadı ve 1 milyar 68 milyon dolar ihracat gerçekleştirdik. 2024 yılında ise Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği olarak ihracat hedefimizi tekrar 1,2 milyar dolar olarak belirledik” dedi.
“İhracat yasağı istemiyoruz”
EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi ise sektörle ilgili ihracat yasakları ile karşılaşmak istemediklerini söyleyerek, sektör kapsamında yeni bir yapılanma çalışmasına girdiklerini belirtti. Eskinazi, “Sektöre daha fazla hizmet vereceğiz. Hedeflere ulaşmaları bakımından ve daha fazla ihracat yapma açısından sektörün potansiyeli var. Türkiye’de ihracatını en fazla artıran 2 sektörden biridir. Ara sıra yasaklar geliyor, sıkıntılı devreler oluyor ama ümit ediyoruz ki bundan sonra ihracat yasakları ile karşılaşmayız ve sektörümüzde hedeflenen rakamlara çok daha rahat ulaşılır. Dünyanın gıdaya olan ihtiyacı nedeni ile Pazar sorunu az olan bir sektörümüz ama çetin bir mücadele var” diye konuştu.
